Τετάρτη 3 Απριλίου 2013

Αμερικάνικος Τύπος: Οι προδομένοι Κύπριοι και ο πρωτάρης Dijsselbloem

Συνεχίζονται τα δημοσιεύματα για την οικονομική κρίση στην Κύπρο και τις επιπτώσεις του «κουρέματος» στις καταθέσεις στο διεθνές τραπεζικό σύστημα. Όπως αναφέρει η εφημερίδα New York Times σε κύριο άρθρο της με τίτλο, «Η Κύπρος δεν ήταν η εξαίρεση» («Cyprus Was Not an Exception»), η Κύπρος δεν είναι η μοναδική τέτοια περίπτωση στην ευρωζώνη, καθώς τόσο το Λουξεμβούργο (με τραπεζικούς λογαριασμούς 22 φορές μεγαλύτερους του ΑΕΠ του) και η Μάλτα (με τραπεζικούς λογαριασμούς οκταπλάσιους του μεγέθους της οικονομίας της) εντάσσονται  στην ίδια περίπτωση.

«Η πρόσφατη κρίση στην Κύπρο υπογραμμίζει το περίεργο και επικίνδυνο φαινόμενο τραπεζικών συστημάτων που είναι πολύ μεγαλύτερα απ’ ότι οι οικονομίες στις οποίες βασίζονται και ένας από τους λόγους για τους οποίους η κυπριακή κυβέρνηση αγωνίστηκε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των
κυπριακών τραπεζών ήταν ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία ήταν επταπλάσια της κυπριακής οικονομίας».

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι τράπεζες σε Λουξεμβούργο και Μάλτα, πολλές εκ των οποίων βρίσκονται στην ιδιοκτησία ευρωπαϊκών και αμερικανικών χρηματοπιστωτικών εταιρειών, είναι υγιέστερες από τις αντίστοιχες κυπριακές. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, τονίζει η σύνταξη της ΝΥΤ, η ευρωζώνη πρέπει άμεσα να ολοκληρώσει το έργο μιας ενιαίας τραπεζικής ένωσης που θα επιτρέπει στην ΕΚΤ να επιτηρεί μεγάλες τράπεζες αντί να αναθέτει το συγκεκριμένο ρόλο σε εθνικούς διαμορφωτές πολιτικής, που ίσως αποδεικνύονται υπερβολικά προστατευτικοί. Παράλληλα, η Ευρώπη πρέπει να διαθέτει μια κοινή διαδικασία για την αναδιάρθρωση προβληματικών τραπεζών, που θα μειώσει το ρίσκο μιας νέας πανωλεθρίας κατά τα κυπριακά πρότυπα. Τέλος, προσθέτει το συντακτικό επιτελείο της ε/φ, μια τραπεζική ένωση θα προσφέρει στους καταθέτες μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ως προς την εγγύηση των ασφαλισμένων καταθέσεών τους, αίσθημα που διαταράχθηκε έντονα από τις κυπριακές εξελίξεις.

Tο αίσθημα βαθιάς προδοσίας από την ΕΕ που βιώνουν πολλοί Κύπριοι πολίτες και το άγχος τους για το οικονομικό μέλλον του τόπου, προβάλλει ανταπόκριση από τη Λευκωσία της Liz Alderman στη NEW YORK TIMES, με τίτλο «Οι Κύπριοι νιώθουν προδομένοι από την ΕΕ» («Cypriots Feel Betrayed by European Union»). Η ανταπόκριση επισημαίνει μεταξύ άλλων την έλλειψη ‘πραγματικής ευρωπαϊκής αλληλεγγύης’ που αισθάνονται σήμερα οι περισσότεροι Κύπριοι, λόγω των τραπεζικών εξελίξεων. Αναφορά γίνεται επίσης στην ευμάρεια που χαρακτήριζε μέχρι πρότινος την Κύπρο, ευμάρεια που ήταν ίσως επίπλαστη, αλλά δεν αιτιολογεί τον πλήρη οικονομικό εξοστρακισμό από την ΕΕ που πολλοί Κύπριοι δηλώνουν ότι βιώνουν μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στη νήσο.

Με αφορμή την πρόσφατη επιβολή ελέγχου στα κεφάλαια των κυπριακών τραπεζών, άρθρο των Alkman Granitsas και Stelios Bouras στην WALL STREET JOURNAL, με τίτλο «Οι Κύπριοι επιρρίπτουν ευθύνες καθώς αρχίζει η έρευνα για την κατάρρευση» («Cypriots Cast Blame as Meltdown Probe Begins») επισημαίνει τη μεγάλη εκροή σημαντικών καταθέσεων εκτός Κύπρου τις τελευταίες ημέρες πριν το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Όπως τονίζεται, παρότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου μπλόκαρε το μεγαλύτερο μέρος των μεταφορών καταθέσεων εκτός χώρας μετά τη σύναψη της αρχικής συμφωνίας, ανώτατοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ήγειραν υπόνοιες ότι δεκάδες εκατομμύρια ευρώ εγκατέλειψαν τη χώρα μέσω νομικών κενών, παραβιάζοντας την απαγόρευση.

Μεταξύ άλλων αναφορά γίνεται στην επιχείρηση υπό την επωνυμία «Α. Λούτσιος», η οποία δραστηριοποιείται σε τομείς που εκτείνονται από εισαγωγές αυτοκινήτων έως κτηματομεσιτικές υποθέσεις και στην οποία συνιδιοκτήτης είναι συγγενής του Κύπριου Προέδρου Ν. Αναστασιάδη. Επισημαίνεται ακόμη ότι η ειδική τριμελής επιτροπή από πρώην δικαστές, στους οποίους ανατέθηκε η διερεύνηση των συμβάντων που οδήγησαν στην χρηματοπιστωτική κρίση, έλαβε αντίτυπο με λίστα 132 εταιρειών που απέσυραν καταθέσεις από την Λαϊκή Τράπεζα και τις προώθησαν στο εξωτερικό, λίγες μόλις ημέρες πριν η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου μπλοκάρει τις συναλλαγές.

Σύμφωνα με προσχέδιο της δανειακής συμφωνίας για την Κύπρο που γνωρίζει η WSJ, οι διεθνείς δανειστές άμβλυναν τους όρους του δανειακού πακέτου για την Κύπρο, παραχωρώντας στη Λευκωσία ένα επιπλέον έτος προκειμένου αυτή να εκπληρώσει τους στόχους περί προϋπολογισμού. Η ανταπόκριση του Stelios Bouras έχει τίτλο «Χαλαρώνουν οι όροι της κυπριακής διάσωσης» («Cyprus Bailout Terms Ease»).  Όπως υποστηρίζει ο αρθρογράφος, ευρωζώνη και ΔΝΤ δήλωσαν ότι η Κύπρος θα πρέπει να τηρήσει έως το 2017 το πρωτογενές πλεόνασμα προϋπολογισμού ύψους 4% - αντί της αρχικά προβλεπόμενης προθεσμίας για το 2016- καθώς το σοκ από την τραπεζική κρίση στη χώρα απειλεί να ωθήσει την κυπριακή οικονομία σε καθοδική τροχιά ύφεσης.

Αναφέρεται επίσης ότι, βάσει των εκτιμήσεων της κυβέρνησης της Λευκωσίας, από τη δανειακή συμφωνία θα επηρεαστούν περίπου 19.000 καταθέτες, πολλοί εκ των οποίων - σύμφωνα με αναλυτές- είναι Ρώσοι πολίτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η πλειοψηφία των ρωσικών επιχειρήσεων μεγάλου βεληνεκούς δήλωσαν ότι έχουν περιορισμένη έκθεση στην κατάσταση στην Κύπρο, προσθέτει το δημοσίευμα.

Την ανησυχία πολλών Κυπρίων ότι η κυπριακή κρίση χρέους δεν θα επηρεάσει μόνο την ικανότητα προσέλκυσης ξένων καταθέσεων και επενδύσεων, αλλά θα έχει επιπτώσεις και στον τουριστικό τομέα της χώρας, ο οποίος σύμφωνα με εκτιμήσεις αντιστοιχεί στο περίπου 10% του ΑΕΠ της χώρας, προβάλλει ανταπόκριση από τη Λεμεσό του James Angelos στην ηλεκτρονική έκδοση της WALL STREET JOURNAL, με τίτλο «Cypriots Hope Tourism Remains an Economic Buoy». Πέρυσι, η Κύπρος υποδέχτηκε περίπου 2.5 εκατομμύρια επισκέπτες από το εξωτερικό, ενώ φέτος, σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών της Ένωσης Βρετανών Τουριστικών Πρακτόρων, οι κρατήσεις αναμένονται να παρουσιάσουν πτώση λόγω της αρνητικής δημοσιότητας για την Κύπρο τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Ωστόσο, υπάρχει και ο αντίλογος στις αρνητικές προβλέψεις, που επικαλείται το παράδειγμα της Ελλάδας, η οποία στα τέλη του καλοκαιριού του 2012 είχε πολλές κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, καθώς οι καταναλωτές συνειδητοποίησαν ότι οι τιμές σε ξενοδοχειακά καταλύματα θα μειώνονταν λόγω των οικονομικών δυσκολιών.

Το BLOOMBERG σε κύριο άρθρο του με τίτλο «Οι επικίνδυνοι αναγκαίοι έλεγχοι της Κύπρου» («Cyprus’s Dangerous, Necessary Capital Controls») αναφέρεται στον αναγκαστικό αλλά επικίνδυνο έλεγχο ροής κεφαλαίων στην Κύπρο, ο οποίος δημιουργεί αυτομάτως δύο κατηγορίες ευρώ, καθώς οι καταθέτες της νήσου δεν μπορούν πλέον να διαχειρισθούν κατά βούληση τα χρήματά τους.

Το ατυχές αυτό μέτρο είναι εύκολο, όπως επισημαίνεται, να επιβληθεί, δύσκολο να εφαρμοσθεί, ενώ είναι σχεδόν αδύνατο να αρθεί. Η Ισλανδία είχε υιοθετήσει έκτακτα μέτρα ελέγχου ροής των κεφαλαίων το 2008, τα οποία, πέντε χρόνια μετά, βρίσκονται ακόμη σε ισχύ.

Οι Κύπριοι αξιωματούχοι είχαν δηλώσει αρχικά ότι τα μέτρα θα ισχύσουν για μια εβδομάδα, αλλά αναθεώρησαν γρήγορα το χρονοδιάγραμμα για ένα μήνα, ενώ κανείς δεν πιστεύει ότι και το νέο θα τηρηθεί, καθώς ενδεχόμενη άρση του θα οδηγούσε στην μετακίνηση των κεφαλαίων σε ασφαλέστερους προορισμούς, συμπαρασύροντας ακόμη και τις εγγυημένες, από το σχέδιο διάσωσης της ΕΕ, καταθέσεις.

Η επιβολή ελέγχου στην ροή των κεφαλαίων απέκοψε την Κύπρο από την νομισματική ένωση, καθώς ένα ευρώ, κατατεθειμένο σε μια κυπριακή τράπεζα δεν έχει πλέον την ίδια αξία με ένα ευρώ στη Γαλλία ή στη Γερμανία. Πρόκειται για ένα νόμισμα που δεν μπορεί να ρευστοποιηθεί, δεν μπορεί να μετατραπεί σε άλλο νόμισμα, και επομένως πρόκειται για ένα ευρώ δεύτερης κατηγορίας.

Οι συνέπειες αναμένεται να είναι επώδυνες καθώς αρκετοί οικονομολόγοι προειδοποιούν τώρα για μια συρρίκνωση του ΑΕΠ της Κύπρου ανάλογης της ελληνικής. Για όσο διάστημα βρίσκεται σε ισχύ ο έλεγχος κανείς δεν πρόκειται να επενδύσει σε κυπριακά κρατικά ή εταιρικά ομόλογα ή σε άμεσες επενδύσεις σε κυπριακές επιχειρήσεις.

Το κύριο άρθρο εφιστά την προσοχή και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Λουξεμβούργο και τη Μάλτα, που διαθέτουν τραπεζικό σύστημα πολλαπλάσιο του ΑΕΠ, για τους κινδύνους στη περίπτωση μιας ανάλογης κρίσης, ενώ αποδίδει τις αιτίες κατάρρευσης των κυπριακών τραπεζών στην αναδιάρθρωση των ελληνικών ομολόγων.

Σύμφωνα με το κύριο άρθρο η μόνη λύση για την αντιμετώπιση παρόμοιων προβλημάτων στην Ευρώπη είναι η δημιουργία μιας αρχής που θα διαθέτει δικαιοδοσία ελέγχου των τραπεζών, ανάλογη με αυτήν της αμερικανικής Federal Deposit Insurance Corporation, όπως και η δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης, ένα σχέδιο που αναβάλλεται εκ νέου λόγω της κόπωσης από τα σχέδια διάσωσης.

Τέλος, όπως επισημαίνεται, ο έλεγχος στη ροή κεφαλαίων στην Κύπρο δημιουργεί ρήγμα στη δομή του κοινού νομίσματος, καθώς δεν ισχύουν πλέον οι ίδιες προϋποθέσεις ζωής, εργασίας και μετακίνησης στα 17 κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Εάν οι καταθέτες, στις υπόλοιπες χώρες του κοινού νομίσματος, αρχίσουν να ανησυχούν για την ασφάλεια των δικών τους καταθέσεων τότε θα μπορούσε να απειληθεί με κατάρρευση ολόκληρη η Ευρωζώνη.

Ο Melyvn Krauss σε άρθρο γνώμης στο BLOOMBERG με τίτλο «Το ευρώ δεν αντέχει στα λάθη ενός πρωτάρη που έκανε ο Dijsselbloem» («The Euro Can’t Afford Dijsselbloem’s Rookie Mistakes») χαρακτηρίζει ανεπαρκή τον Ολλανδό υπουργό Οικονομικών, Jeroen Dijsselbloem, καθώς με την ιδιότητά του ως προέδρου του Eurogroup, δήλωσε ότι το κυπριακό σχέδιο διάσωσης που επέβαλλε κούρεμα των τραπεζικών καταθέσεων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο και για άλλες χώρες της Ευρωζώνης με αντίστοιχα προβλήματα, εγείροντας τον κίνδυνο ενός γενικευμένου πανικού για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.

Οι ανάγκες συγκερασμού των απόψεων και τήρησης ισορροπιών οδηγούν διάφορα ανεπαρκή άτομα σε κορυφαία αξιώματα της Ευρώπης, υποστηρίζει ο αρθρογράφος, ενώ θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο, χώρες, όπως η Γερμανία, μπορούν να επιβάλλουν πιο εύκολα τις απόψεις τους.

Ο αρθρογράφος θεωρεί παράλληλα ατυχή και την συμφωνία του Ολλανδού ΥΠΟΙΚ στο πρώτο σχέδιο διάσωσης της Κύπρου, καθώς είχε αποδεχθεί την απαίτηση του Κύπριου Προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη, να επιβληθούν απώλειες στις εγγυημένες καταθέσεις, κάτω των 100.000 ευρώ. Η απαίτηση του Κύπριου Προέδρου αιτιολογείται ως μια προσπάθεια να περιοριστεί το βάρος επί των ρωσικών καταθέσεων ώστε να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στην νήσο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου