Δευτέρα 15 Απριλίου 2013

Γιατί έβγαλε τώρα ο Αντώνης Σαμαράς το χαρτί των διεκδικήσεων από τη Γερμανία

Σαν να εντόπισαν μια ωρολογιακή βόμβα που μπορεί να ανατινάξει τα θεμέλια της γερμανικής οικονομίας αντέδρασαν η κυρία Ανγκελα Μέρκελ και ο κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όταν η Ελληνική... κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να διεκδικήσει νομικά την καταβολή πολεμικών αποζημιώσεων από το Βερολίνο. 
 
Σιωπηρά, ήδη από το καλοκαίρι του 2012, ο πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς έδωσε εντολή να συσταθεί ομάδα εργασίας, η οποία συγκέντρωσε μεθοδικά τα διάσπαρτα κρατικά αρχεία και όλα τα ντοκουμέντα από τα οποία μπορούν να στοιχειοθετηθούν οι αξιώσεις του Ελληνικού Δημοσίου.

Η ομάδα των ανώτατων κρατικών υπαλλήλων συνέταξε πολυσέλιδη έκθεση η οποία βασίζεται σε μελέτη 190.000 σελίδων από κρατικά ντοκουμέντα της εποχής των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Το περιεχόμενο της έκθεσης -η οποία διαβαθμίστηκε ως απόρρητη- κρατείται ως επτασφράγιστο μυστικό. Ο χειρισμός της υπόθεσης αποφασίζεται από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Σε ειδική σύσκεψη με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο κ. Σαμαράς έδωσε εντολή να διαβιβαστεί η έκθεση στον πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ. Φωκίωνα Γεωργακόπουλο για να προχωρήσει σε νομική επεξεργασία, αξιολόγηση και στοιχειοθέτηση των αξιώσεων του Ελληνικού Δημοσίου. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχει πάρει οδηγίες να υποβάλει τη γνωμοδότησή του το ταχύτερο δυνατόν ώστε να αποφασιστεί ο τρόπος της διεκδίκησης επανορθώσεων από τη γερμανική πλευρά. Η πολιτική βούληση της κυβέρνησης του κ. Σαμαρά να προχωρήσει στη διεκδίκηση πολεμικών αποζημιώσεων από τη Γερμανία για τις οικονομικές καταστροφές που ο γερμανικός στρατός προκάλεσε στην Ελλάδα κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη διάρκεια της Κατοχής (1941-1944) έχει πλέον εκφραστεί και επίσημα. Η ανακοίνωση της απόφασης να στοιχειοθετηθούν οι αξιώσεις του ελληνικού κράτους σε βάρος της Γερμανίας έγινε την προηγούμενη Τρίτη με επίσημο τρόπο από το υπουργείο Εξωτερικών. Την επομένη, ο κ. Αβραμόπουλος ενημέρωνε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια ότι «η πολιτική βάση για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων είναι δεδομένη» και επιχειρούσε να στείλει το μήνυμα ότι η Αθήνα δεν απειλεί με αντίποινα το Βερολίνο ως πράξη αντεκδίκησης για την τιμωρητική πολιτική της κυρίας Μέρκελ τα τελευταία τρία χρόνια. «Εφόσον είναι να προχωρήσουμε, θα πρέπει να έχουμε ισχυρή νομική βάση, διότι μια τέτοια κίνηση θα είναι περισσότερο νομική και λιγότερο πολιτική», τόνισε ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών. Παρά την προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να στείλει το μήνυμα ότι η αυτονόητη διεκδίκηση πολεμικών αποζημιώσεων για τις ναζιστικές θηριωδίες και την καταλήστευση του ελληνικού πλούτου από τις δυνάμεις Κατοχής εντάσσεται σε μια λογική «business as usual» και δεν σκοπεύει να επιδεινώσει τις ελληνογερμανικές σχέσεις, το Βερολίνο δεν μπόρεσε να κρύψει την οργή του.

Διεθνής Δικαιοσύνη

Λίγες ώρες μετά, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας αντέδρασε σαν να απώλεσε τη μνημειώδη ψυχραιμία του και διαμήνυσε πως δεν υπάρχει καμία ελπίδα για καταβολή αποζημιώσεων και ότι το ζήτημα αυτό έχει ξεκαθαριστεί από καιρό. «Μην αποπροσανατολίζεστε, συνεχίστε τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων», επισήμανε ο κ. Σόιμπλε, χαρακτηρίζοντας «ανεύθυνες» τις δηλώσεις Αβραμόπουλου. Η απάντηση του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών έδειξε ότι η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά έχει αποφασίσει να μη δεχθεί υποδείξεις από το Βερολίνο στο θέμα των επανορθώσεων. «Το αν έχει λήξει ή όχι η υπόθεση αυτή το καθορίζει η Διεθνής Δικαιοσύνη, καθώς από τη φύση του το θέμα αυτό άπτεται του διεθνούς δικαίου και των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων», δήλωσε ο κ. Αβραμόπουλος απευθυνόμενος στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, διαβεβαιώνοντας παραλλήλως το Βερολίνο ότι η Αθήνα «δεν αποπροσανατολίζεται από την πολιτική των μεταρρυθμίσεων». Η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να «σύρει» τη Γερμανία στα διεθνή δικαστήρια αξιώνοντας πολεμικές αποζημιώσεις αναμεταδόθηκε από μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Στα περισσότερα δημοσιεύματα σημειωνόταν ότι τα 162 δισ. ευρώ που φέρεται ότι θα διεκδικήσει η Αθήνα από το Βερολίνο αντιστοιχούν περίπου στο 80% του σημερινού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον διεθνή Τύπο, η γερμανική πλευρά αντιμετώπισε την απειλή διεκδίκησης των τεράστιων πολεμικών αποζημιώσεων ως ηθικό εκβιασμό.

Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση Σαμαρά προτίθεται να χρησιμοποιήσει το «υπερόπλο» που έχει στα χέρια της και πότε θα το ενεργοποιήσει. Στην πολιτική όλα εξαρτώνται από τον χρόνο, το timing, και τον τρόπο που μετέρχεσαι για να θεμελιώσεις τις απόψεις σου. Η δικαστική αντιπαράθεση θα είναι μακρά, όπως δείχνει η εμπειρία από τις υποθέσεις που έχουν παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της Χάγης και το αποτέλεσμα δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα είναι τέτοιο που να δικαιώνει ξεκάθαρα τη μια πλευρά. Ετσι η πιθανότητα μιας ετυμηγορίας «ερμαφρόδιτης» προβληματίζει την ελληνική πλευρά. Ωστόσο, εφόσον προχωρήσει την προσφυγή και διεκδικήσει πολεμικές αποζημιώσεις από τη Γερμανία, η κυβέρνηση θα κάνει μια κίνηση με ισχυρό πολιτικό συμβολισμό αναμένοντας ότι η εσωτερική κοινή γνώμη θα την επικροτήσει. Αυτό, σε περίπτωση έκτακτων πολιτικών εξελίξεων, θα επιχειρηθεί να κεφαλαιοποιηθεί από τον κ. Σαμαρά, που θα μπορεί να ισχυριστεί ότι η κυβέρνησή του είναι η μόνη που διεκδίκησε την καταβολή αποζημιώσεων.

Οι συνέπειες

Δύο είναι οι επιλογές που έχει η Αθήνα σε ό,τι αφορά τον χρόνο κατάθεσης της προσφυγής: είτε την προωθεί άμεσα και περιμένει την εξέλιξη της δικαστικής αντιδικίας, είτε αναστέλλει τις διεκδικήσεις της και σχεδιάζει να αξιοποιήσει τα ντοκουμέντα που αποδεικνύουν τη λεηλασία του εθνικού πλούτου σε μελλοντικό χρόνο προσβλέποντας σε μεγαλύτερα οφέλη. Στην περίπτωση που ο κ. Σαμαράς επιλέξει να αξιοποιήσει το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων αργότερα, θα έχει τη δυνατότητα ενός ισχυρού και αποτελεσματικού πολιτικού «αντιπερισπασμού» αν η κατάσταση επιδεινωθεί. Η χρήση του «υπερόπλου» των επανορθώσεων είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει εντάσεις με τη Γερμανία, που είναι η κυρίαρχη δύναμη της ευρωζώνης, με όποιες επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει η αντίδραση του Βερολίνου. Οι πιθανές συνέπειες μιας προσφυγής, με αίτημα την καταβολή αποζημιώσεων για τα εγκλήματα του γερμανικού στρατού στην Ελλάδα, θα πρέπει να αξιολογηθούν σωστά από την Αθήνα προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση. Επί του παρόντος είναι άγνωστο αν η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά θα ανοίξει και επισήμως το κεφάλαιο της δικαστικής διεκδίκησης αποζημιώσεων από τη Γερμανία σύντομα ή θα αφήσει το θέμα να εξελίσσεται βραδυφλεγώς και θα το ενεργοποιήσει αργότερα. Ενημερωμένοι παράγοντες επισημαίνουν στο «ΘΕΜΑ» ότι κρίσιμος μήνας είναι ο Ιούνιος του 2013. Τότε αναμένεται να κορυφωθούν οι πιέσεις του Βερολίνου και της τρόικας συνολικά προς την ελληνική κυβέρνηση για τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται στις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις, «εκβιασμοί» που αναμένεται να συνδυαστούν από τις γνωστές απειλές. Αν οι δανειστές επιμείνουν σε σκληρή γραμμή και ασκήσουν σκληρή πίεση στην Αθήνα για επιβολή νέων φορολογικών μέτρων, τότε οι πιθανότητες να υλοποιηθεί η προσφυγή στα διεθνή δικαστήρια στις αρχές του καλοκαιριού αυξάνονται.

Τι διεκδικεί η Ελλάδα

Οι απαιτήσεις της Ελλάδας από τη Γερμανία υπολογίζονται σε 162 δισ. ευρώ χωρίς τους τόκους. Από το σύνολο της διεκδίκησης, τα 54 δισ. ευρώ είναι για το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο (των 3,5 δισ. δολαρίων σε τιμές 1938), χωρίς να υπολογίζονται οι τόκοι. Τα υπόλοιπα 108 δισ. ευρώ που θα επιδιωχθεί να διεκδικηθούν είναι για το σύνολο της οικονομικής καταστροφής που προκάλεσαν τα γερμανικά στρατεύματα στην ελληνική οικονομία.

Για πολλούς, τις προηγούμενες δεκαετίες μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου συνήφθησαν επιμέρους συμφωνίες μεταξύ της Αθήνας και του Βερολίνου που θα δυσχεράνουν την προσπάθεια στοιχειοθέτησης γερμανικών οφειλών. Ωστόσο, διπλωματική πηγή με γνώση της απόρρητης έκθεσης του Γενικού Λογιστηρίου επισημαίνει ότι οι ελληνικές θέσεις είναι ισχυρές στο θέμα του αναγκαστικού κατοχικού δανείου. Κι αυτό διότι στο τέλος της περιόδου της γερμανικής κατοχής ο Χίτλερ είχε πληρώσει δύο μικρές δόσεις, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό την οφειλή προς το ελληνικό κράτος. Η προοπτική και μόνο ότι η Γερμανία μπορεί να κληθεί να καταβάλει 54 δισ. ευρώ στην Ελλάδα προκαλεί νευρική κρίση στην κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ...





Του Μάκη Πολλάτου
http://www.newmoney.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου