Ένας μικρός μαθηματικός θησαυρός Ν. Λυγερός

Χάρη στον φίλο μας Γιώργο Ανδριανάκο, αποκτήσαμε την έκδοση του 1837 της μετάφρασης του Χ. Βάφα του βιβλίου: Μαθήματα Άλγεβρας εκ των γαλλιστί συντεθέντων υπό Λεφεβύρου Φουρκύος.

Το βιβλίο εκδόθηκε στην Αθήνα από τη βασιλική τυπογραφία. Το βιβλίο αυτό ήταν ιδιοκτησία του προπάππου του φίλου μας και είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Όσον αφορά στο επίπεδο του περιεχομένου του, τα πράγματα είναι απλά, αφού η ύλη του ήταν το προαπαιτούμενο για την εισαγωγή στην Πολυτεχνική Σχολή Παρισίων. Αν εξετάσουμε τα ελληνικά δεδομένα της εποχής, βρισκόμαστε μερικά χρόνια μετά την επίσημη ίδρυση του ελληνικού κράτους κι έχουμε περάσει αιώνες στην Τουρκοκρατία. Έχει λοιπόν ήδη ενδιαφέρον η επιλογή του βιβλίου για τον Έλληνα μεταφραστή, αφού βασίστηκε στο έργου του Γάλλου μαθηματικού Louis Lefébure de Fourcy, ο οποίος γεννήθηκε στις 25 Αυγούστου 1787 και απεβίωσε στις 12 Μαρτίου 1869 στο Παρίσι.

Δεν ήταν ένας τυχαίος συγγραφέας ενός μαθηματικού βιβλίου. Εισήλθε στη Πολυτεχνική Σχολή το 1803 και τελείωσε το 1805 στο Πυροβολικό. Ήταν αξιωματικός του πυροβολικού και στη συνέχεια του μηχανικού, αλλά εγκατέλειψε τη στρατιωτική του καριέρα για τα μαθηματικά. Το 1811 τελειώνει τα δύο διδακτορικά του, το ένα στη μηχανική (Γενικές εξισώσεις της κίνησης των υγρών και εφαρμογή αυτών των εξισώσεων στη θεωρία του ήχου), το άλλο στην αστρονομία (Περί έλξης των σφαιροειδών και της μορφής των πλανητών), την οποία αφιέρωσε στον περίφημο Γάλλο μαθηματικό Sylvestre-François Lacroix (1765 – 1843).

Ο συγγραφέας ήταν αυτός που επέτρεψε ως εξεταστής, στη μελλοντική μεγαλοφυΐα των Μαθηματικών Joseph Bertrand (1822-1900), ο οποίος ήταν μαθηματικός, οικονομολόγος και ιστορικός επιστημών, να παρακολουθεί τα μαθήματα του Πολυτεχνείου, έντεκα χρονών.

Ο ίδιος συγγραφέας όταν ήταν μαθηματικός στο Λύκειο είχε ως μαθητή το διάσημο Victor Hugo (1802-1885), τον οποίο συνεπήρε, όπως το περίγραψε στο βιβλίο της η αδελφή του Adèle Hugo στο βιβλίο της: Victor Hugo raconté par un témoin de sa vie (1863).

Στον τομέα τον καθαρά μαθηματικό, ο συγγραφέας μας ήταν και στην τριμελή επιτροπή που εξέτασε και πέρασε την μαθηματική ιδιοφυΐα Évariste Galois (1811-1832) για να τελειώσει το Λύκειο του, στις 14 Δεκεμβρίου 1828.

Ενώ είχε τη φήμη ότι ήταν πολύ δύσκολος και σκληρός προς τους εξεταζόμενους. Στο τομέα της συγγραφής βιβλίων ξέρουμε ότι έγραψε:
- Μαθήματα Άλγεβρας
- Μαθήματα Αναλυτικής Γεωμετρίας
- Στοιχεία Τριγωνομετρίας
- Σύγγραμμα Παραστατικής Γεωμετρίας

Για τα οποία γνωρίζουμε ότι τα θεωρούσαν πολύπλοκα για την καλή τάξη των περιεχομένων, την κομψότητα των μεθόδων, και τη σαφήνεια του ύφους. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η επιστολή του Έλληνα μεταφραστή βασιζόταν σε μια φήμη κλασικής και καθαρής γραφής των Μαθηματικών και πρέπει να την χαιρετήσουμε ειδικά όταν γνωρίζουμε το πλαίσιο της εποχής της στην Ελλάδα μας. Και πάλι ευχαριστούμε το φίλο μας για την προσφορά του.