Κουρδικό μπούμερανγκ

Οι συνομιλίες του Οτσαλάν με την ΜΙΤ βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο, με την έκκληση του έγκλειστου στο Ιμραλι ιστορικού ηγέτη του ΡΚΚ για αφοπλισμό των ανταρτών να είναι θέμα χρόνου.Εύλογα τίθεται το ερώτημα ποια θα είναι η επιρροή του έγκλειστου από το 1999 Κούρδου ηγέτη στους ένοπλους συντρόφους του, στον ηγετικό πυρήνα των οποίων προσφέρεται η λύση της μετανάστευσης στη μακρινή Αυστραλία. Πρόκειται για μια εξ ορισμού ετεροβαρή συμφωνία, όπου το ΡΚΚ δεν καλείται απλά και μόνο να παραδώσει τα όπλα, αλλά να κάνει ένα άλμα στο κενό, καθώς ουδείς μπορεί να εγγυηθεί τη δυνατότητά του να κινηθεί στο πλαίσιο της νομιμότητας, κρατώντας διακριτή πολιτική ταυτότητα από τους υπόλοιπους κουρδικούς πολιτικούς σχηματισμούς.

Το πιο ενδιαφέρον, όμως, ερώτημα αφορά την επίδραση της επικείμενης δημόσιας προσέγγισης του Οτσαλάν με τον Ερντογάν εκτός συνόρων: Ποια επιρροή θα έχει στη Βορειοανατολική Συρία και τις εκεί ένοπλες ομάδες του ΡΚΚ που μάχονται υπέρ του Ασαντ; Κυρίως, όμως, το ερώτημα αφορά την

αυτόνομη κουρδική οντότητα στο Βόρειο Ιράκ, την κυβέρνηση Μπαρζανί στο Αρμπίλ: Θα επιτρέψει στους Ερντογάν - Οτσαλάν να καταστήσουν το ΡΚΚ εργαλείο της κουρδικής στρατηγικής της Αγκυρας ή θα κινηθεί να καλύψει το κενό που θα αφήσει η όποια ανταπόκριση στην έκκληση Οτσαλάν;

Ο Οτσαλάν αποτελεί σωσίβιο για την Αγκυρα στην πιο κρίσιμη στιγμή του Κουρδικού από την έναρξη του ένοπλου αγώνα στη Νοτιοανατολική Τουρκία το 1984 και προβάλλει σαν εργαλείο στην προσπάθεια Ερντογάν να εγκαθιδρύσει επικυριαρχία στο Βόρειο Ιράκ.

Χωρίς καν στοιχειώδες πλαίσιο πολιτικής λύσης, την ώρα που έχει ανάψει νέο κουρδικό μέτωπο στη Συρία και συντρέχουν οι προϋποθέσεις να ανοίξει και στο Ιράν, ο Οτσαλάν προχωρεί στην υλοποίηση της προσφοράς για συνεργασία, που είχε κάνει στην Αγκυρα των στρατηγών από την πρώτη στιγμή της σύλληψής του το 1999.

Παράδοση άνευ όρων
Πρόκειται για ένα επικίνδυνο παιχνίδι, με τους δύο συμβαλλόμενος να κινδυνεύουν να πληρώνουν υψηλό πολιτικό κόστος: Τον Οτσαλάν να καίει οριστικά και αμετάκλητα την όποια αγωνιστική του αίγλη και τον Ερντογάν να χρεώνεται την αναγόρευση ως συνομιλητή ενός ηγέτη το μήνυμα του οποίου δεν έχει ανταπόκριση.

Δυστυχώς για τον Ερντογάν η δυνατότητά του να αναλάβει πολιτικές πρωτοβουλίες στο Κουρδικό εντός και εκτός συνόρων είναι ασφυκτικά περιορισμένες, καθώς δεν μπορεί ακόμη και τη στιγμή της παντοδυναμίας του να πάει πιο πέρα από την εγγύηση περιορισμένων γλωσσικών και πολιτισμικών παραχωρήσεων.

Οταν ο Κεμάλ διεκδικούσε από το 1920 μέχρι και το 1926 την περιοχή της Μοσούλης από το υπό βρετανική διοίκηση Ιράκ μιλούσε ως εκπρόσωπος πρώτα ενός κινήματος και στη συνέχεια μιας κυβέρνησης, μιας κοινής τουρκικής - κουρδικής κρατικής οντότητας. Οταν η Κοινωνία των Εθνών δικαίωσε το 1926 τη Βρετανία, η οποία διαμήνυσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο πολεμικής σύρραξης με την Αγκυρα, τότε ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας υιοθέτησε το δόγμα ένα έθνος - ένα κράτος, ένα πλαίσιο δεσμευτικό, ανελαστικό και μη διαπραγματεύσιμο σήμερα, ακόμη και μετά την υποταγή του κεμαλικού κατεστημένου «βαθέος κράτους» στο πολιτικό Ισλάμ.
Υπό την προστασία των ΗΠΑ και του Ισραήλ, η αυτόνομη κουρδική οντότητα στο Βόρειο Ιράκ διαθέτει αυξημένα περιθώρια ελιγμών απέναντι στην Αγκυρα, η οποία σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να προωθεί τον κουρδικό αφοπλισμό εντός συνόρων και να διεξάγει ταυτόχρονα αντικουρδικές επιχειρήσεις εκτός.


Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ