Η Ε.Ε. στο πλευρό της Ελλάδας για το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων.

Για πρώτη φορά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ομοφωνία αποφάσισε ρητά ότι η επίλυση της διαφοράς μας με τα Σκόπια για την ονομασία τους με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο, είναι προϋπόθεση για να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ευρώπης με τα Σκόπια. Με άλλα λόγια, επανέλαβε και η Ε.Ε. εκείνο το οποίο είχε συμβεί στο Βουκουρέστι με το ΝΑΤΟ.

Καλησπέρα σας,

Μόλις ενημέρωσα τον Πρωθυπουργό για τη θετική έκβαση του σημερινού Συμβουλίου, ιδιαίτερα για τα κρίσιμα θέματα που ενδιαφέρουν άμεσα την Ελλάδα.

Είχαμε πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις αυτό το διήμερο για όλα τα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν την ευρύτερη περιοχή μας.

Χθες, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, εξετάσαμε την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Συζητήσαμε για τις προοπτικές της ειρηνευτικής διαδικασίας μετά την αναβάθμιση του καθεστώτος

της Παλαιστίνης στα Ηνωμένα Έθνη. Στην ψηφοφορία αυτή, η Ελλάδα τήρησε θέση αρχής, θέση συνεπή προς την ανάγκη στήριξης της λύσης των δύο κρατών, του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, που θα ζουν ειρηνικά και με ασφάλεια το ένα δίπλα στο άλλο. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη συγκυρία για την ειρηνευτική διαδικασία και για αυτό, στις παρεμβάσεις μου τόνισα ότι θα πρέπει οι δύο πλευρές να απέχουν από ενέργειες που δημιουργούν εμπόδια στην επανέναρξη των συνομιλιών. Η Ελλάδα αποτελεί ένα αξιόπιστο συνομιλητή στην περιοχή. Έναν έμπιστο εταίρο και για τις δύο πλευρές, που μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη προόδου.

Συζητήσαμε επίσης για τις εξελίξεις στη Συρία και είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε με τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Al Khatib. Θέση μας είναι ότι πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για πολιτική λύση, πολιτική διέξοδο. Η στρατιωτική οδός δεν θα οδηγήσει πουθενά. Θα μεγαλώσει το χάσμα και θα συνεχίσει να τροφοδοτεί την τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή. Για αυτό είναι σημαντικό να επενδύσουμε στις προσπάθειες του Ειδικού Απεσταλμένου του ΟΗΕ και να επιδιώξουμε τη συνεννόηση μεταξύ μας, ως διεθνής κοινότητα. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να στηρίξουμε τις ανθρωπιστικές προσπάθειες και να βοηθήσουμε τις γειτονικές χώρες της Συρίας, ιδίως το Λίβανο και την Ιορδανία, που δέχονται πολύ μεγάλη πίεση αυτή τη στιγμή. Σε κάθε περίπτωση, και το τόνισα αυτό στις χθεσινές συζητήσεις, όπως θα κάνω και αύριο στη συνάντηση της Ομάδας των «Φίλων του Συριακού Λαού» στο Μαρόκο, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η όποια λύση στη Συρία, θα διασφαλίζει τα δικαιώματα και την προστασία όλων των θρησκευτικών και εθνικών ομάδων της χώρας. Ειδικά η ελληνο-ορθόδοξη κοινότητα της Σύριας έχει να αντιμετωπίσει αυτή τη στιγμή, μετά την απώλεια του πνευματικού της ηγέτη, πολύ σημαντικές προκλήσεις.

Μια άλλη πτυχή του Συμβουλίου ήταν η σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας. Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για την πρόσφατη συνάντησή μου με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας. Σε λίγες ημέρες θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Ρωσίας, στην οποία η Ελλάδα αποδίδει μεγάλη σημασία. Θεωρούμε ότι οι σχέσεις των δύο πλευρών είναι στρατηγικής σημασίας. Η ενίσχυση της συνεργασίας μας σε πλειάδα τομέων, όπως η ενέργεια, το εμπόριο και ο τουρισμός θα είναι αμοιβαία επωφελής. Σε αυτό το πλαίσιο τονίσαμε την ανάγκη ελευθέρωσης του καθεστώτος θεωρήσεων, κάτι που θα φέρει πιο κοντά τις κοινωνίες μας. Είναι σημαντικό λοιπόν, να εστιάσουμε στα θέματα εκείνα που μας φέρνουν πιο κοντά και να κάνουμε βήματα προς τα εμπρός. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι Ευρώπη και Ρωσία αντιμετωπίζουν κοινές παγκόσμιες προκλήσεις και όταν εργάζονται από κοινού, μπορούν να πετύχουν πολύ περισσότερα.

Έρχομαι τώρα στις σημερινές εργασίες του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων. Στο επίκεντρο των εργασιών ήταν το πακέτο της διεύρυνσης. Σταθερή θέση της Ελλάδας είναι ότι η διεύρυνση αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ένα εργαλείο εμπέδωσης της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ανάπτυξης. Επειδή όμως είναι τόσο σημαντική, πρέπει να γίνεται με σεβασμό στα κριτήρια και τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί με ομόφωνες αποφάσεις της ΕΕ. Δεν έχει νόημα να κρύβουμε προβλήματα κάτω από το χαλί. Πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε με ειλικρίνεια, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον. Ιδίως σήμερα, που βλέπουμε μια έξαρση του εθνικισμού σε πολλές βαλκανικές χώρες, είναι πιο σημαντικό παρά ποτέ να μιλάμε με τη γλώσσα της αλήθειας. Όχι να κάνουμε εκπτώσεις στα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά να εξασφαλίσουμε το σεβασμό τους από τις υποψήφιες χώρες.

Σε αυτό το πνεύμα και με σταθερά εποικοδομητική διάθεση συμμετείχαμε και σήμερα στις συζητήσεις. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε διαπνέονται ακριβώς από αυτή τη λογική. Διατηρούν την ευρωπαϊκή προοπτική των υποψηφίων χωρών ανοικτή, περιγράφοντας όμως με σαφήνεια τα βήματα που πρέπει να γίνουν από αυτές, ώστε να προχωρήσουν στην ευρωπαϊκή τους πορεία.

Ειδικά ως προς την FYROM: Υπενθυμίζω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει ήδη από το 2009 την έναρξη διαπραγματεύσεων και ότι στη φετινή έκθεση επαναλαμβάνει την ίδια πρόταση. Η δική μας άποψη είναι ότι η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ δεν είναι θέμα τεχνοκρατικό, αλλά καθαρά πολιτικό.

Το τελευταίο διάστημα η Ελλάδα έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για την οριστική επίλυση του ζητήματος της ονομασίας, με κορύφωση την πρόταση υπογραφής μνημονίου κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών για τον καθορισμό του πλαισίου και των βασικών παραμέτρων της λύσης. Χάρη στην πρωτοβουλία μας αυτή, ενεργοποιήθηκε εκ νέου η διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών και επιθυμία της Ελλάδας είναι αυτή να εξελιχθεί το επόμενο διάστημα με ουσιαστικό τρόπο για την επίτευξη λύσης.

Η εποικοδομητική στάση της Ελλάδας βασίζεται στην πεποίθηση ότι είναι η ορθή πολιτική. Είναι επιβεβαίωση της αυτοπεποίθησης της Ελλάδας και της σταθερής πίστης στις αρχές και τις θέσεις μας. Ο σεβασμός των σχέσεων καλής γειτονίας αποτελεί προϋπόθεση που θα πρέπει να εκπληρωθεί.

Αυτές ήταν οι θέσεις και οι απόψεις που παρουσίασε η Ελλάδα στις συνομιλίες. Πολλές χώρες, με βαρύνοντα ρόλο στην περιοχή μας και στη διαδικασία διεύρυνσης συντάχθηκαν με τις θέσεις της Ελλάδας.

Στα συμπεράσματα που υιοθετήσαμε σήμερα, πετύχαμε σημαντική πρόοδο, που μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης.

Για πρώτη φορά η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας τίθεται ρητά, με ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου, ως προϋπόθεση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ.

Το θέμα της ονομασίας είναι πλέον καθοριστικό στοιχείο, με ξεκάθαρους όρους, για την εκπλήρωση του κριτήριου των σχέσεων καλής γειτονίας.

Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα, το Συμβούλιο θα αξιολογήσει, με βάση έκθεση της Επιτροπής, όχι μόνο τα βήματα για την εκπλήρωση του κριτήριου της καλής γειτονίας, αλλά και την επίτευξη λύσης στο ζήτημα της ονομασίας, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Με την επίτευξη λύσης, το Συμβούλιο θα αποφασίσει για να δώσει εντολή στην Επιτροπή για την προετοιμασία του διαπραγματευτικού πλαισίου για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ.

Στο κείμενο των συμπερασμάτων έχουν περιληφθεί και άλλα σημαντικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων η υποστήριξη, από το Συμβούλιο, της ελληνικής πρότασης προς τα Σκόπια για την υπογραφή μνημονίου κατανόησης που προσδιορίζει το πλαίσιο και τις ακριβείς παραμέτρους διευθέτησης του ζητήματος της ονομασίας.

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση μίλησε με μια φωνή και έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τα Σκόπια. Είναι μήνυμα θετικό και ειλικρινές. Ελπίζουμε ότι τα Σκόπια θα κάνουν τα βήματα που χρειάζονται και θα συμμετάσχουν με εποικοδομητικό τρόπο στις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ, ώστε να φτάσουμε σε λύση. Ότι θα εγκαταλείψουν τη ρητορική του παρελθόντος και θα ανταποκριθούν στις θετικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Ελλάδα, ώστε να μπορέσουμε να αφήσουμε πίσω μας αυτό το ζήτημα, με μια αμοιβαία αποδεκτή λύση που θα σέβεται την ιστορία και τον πολιτισμό του καθενός. Μια λύση που θα απελευθερώσει το δυναμικό των σχέσεων μας, θα συμβάλλει στην περιφερειακή σταθερότητα και θα δώσει ώθηση στην ευρωπαϊκή προοπτική των γειτόνων μας. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται εποικοδομητικά προς αυτή την κατεύθυνση.