Ο Νότος πρέπει τώρα να παίξει παιχνίδι κέντρου

Οι πολιτικές αποφάσεις Μέρκελ - Σόιμπλε οδηγούν την ευρωζώνη όλο και πιο βαθιά σε υφεσιακό αδιέξοδο. Aς είμαστε όμως ειλικρινείς. Ποιος δεν θα ήθελε να είχε στο τιμόνι της κυβέρνησής του αυτό το δίδυμο;

Κατανόησαν ότι η κρίση θα έπληττε με σφοδρότητα την Ευρώπη, θωράκισαν θεσμικά και πολιτικά τη γερμανική οικονομία και χρησιμοποίησαν τα κράτη του Νότου ως ανάχωμα. Επραξαν δηλαδή με εξαιρετική επιτυχία αυτό που όφειλε να κάνει ο κάθε πολιτικός υπέρ των συμφερόντων του κράτους του. Ενός λεπτού σιγή για τη χαμένη μας αθωότητα, που δεν εννοεί να καταλάβει ότι α) ο πλανήτης δεν χωρίζεται σε φιλέλληνες και ανθέλληνες, β) ότι τα ιδεολογήματα περί παγκόσμιας καλοσύνης και

αλληλεγγύης ισχύουν μόνο στο μυαλό αυτών που βλέπουν τον κόσμο όχι όπως είναι αλλά όπως θα τον περιέγραφε ένας μέτριος παραμυθάς.

Η χώρα μας βρίσκεται στα χείλη οποιουδήποτε θέλει να περιγράψει πώς εγκλωβίζεται ένα δυτικό κράτος όταν κατεβαίνει σε διαπραγματεύσεις δίχως ξεκάθαρη στρατηγική. Δημιουργήσαμε μια νέα σχολή διαχείρισης κρίσεων: «Κόκκινη γραμμή μου είναι ότι δεν έχω κόκκινη γραμμή» και «Συναινώ στους παράγοντες που επιτείνουν την κρίση και μετά διαπραγματεύομαι με φόντο «των Ψαρών την ολόμαυρη ράχη» ώστε να εξέλθω της κρίσης που έχω ήδη αποδεχθεί για να είμαι σε θέση να διαπραγματευτώ». Μπερδευτήκατε;

Η Πορτογαλία είναι το αγαπημένο «παιδί» των δανειστών γιατί ακολουθεί στο ακέραιο τις συμβουλές της τρόικας. Σήμερα αντιμετωπίζει μια άνευ προηγούμενου μεταναστευτική ροή, που ακουμπά το 30% στις νέες ηλικίες, ενώ ένα μεγάλο αλλά διαχειρίσιμο χρέος μετατράπηκε από ιδιωτικό σε δημόσιο. Πριν από μερικές ημέρες 1.000.000 Πορτογάλοι βγήκαν στους δρόμους της Λισαβόνας, μια κίνηση που αντιβαίνει στη συλλογική πολιτική κουλτούρα των πολιτών, οι οποίοι ήταν πάντα οι πιο ψύχραιμοι του Νότου.

Η Ισπανία είναι πλέον μια ανάσα μακριά από το να ξαπλώσει «αναπαυτικά» στην κλίνη του Προκρούστη. Και σαν να μην έφτανε η οικονομική κατάσταση, πλέον αντιμετωπίζει ζητήματα εδαφικής συνοχής. Οι Καταλανοί ζητούν ανεξαρτητοποίηση, οι Βάσκοι περιμένουν στη γωνία και ο Ραχόι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει μεταμορφωθεί σε πολιτικό παρία για την ισπανική κοινή γνώμη. Για όποιον σπεύσει να σημειώσει ότι οι πολιτικοί πρέπει πρωτίστως να είναι χρήσιμοι και όχι αρεστοί να σημειωθεί ότι, αν κάτι τέτοιο ίσχυε στο δημοκρατικό πολίτευμα, τότε δεν θα εκλέγαμε κυβερνήσεις αλλά θα διοριζόταν η ομάδα αυτή ανθρώπων που είναι σε θέση να ξεβιδώσει πιο γρήγορα μια λάμπα!

Στη Βρετανία, που αρνήθηκαν τη «γερμανική συνταγή», τα πράγματα έχουν αρχίσει ήδη και πηγαίνουν καλύτερα στην οικονομία. Μόνο τον Ιούλιο άνοιξαν 236.000 νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τον Economist.

Εδώ που φτάσαμε, οι μόνες ορθολογικές κινήσεις είναι: Να επισημανθεί στις ΗΠΑ ότι όσο καθυστερούν να ασχοληθούν με το ζήτημα του ευρωπαϊκού Νότου τόσο μεγαλώνει το κόστος, όταν στο μέλλον θα υποχρεωθούν να αναστηλώσουν τα ερείπια της Ευρώπης. Να υπάρξει στενή συνεργασία μεταξύ Γαλλίας και Βρετανίας μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο ώστε να αρχίσουν τα θεσμικά όργανα της Ενωσης, με πρώτη την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, να λειτουργούν έξω από τη σκιά του Βερολίνου. Να ακολουθηθεί το αμερικανικό παράδειγμα και να κοπεί νέο χρήμα, έστω και με πληθωριστικό κίνδυνο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, με στόχο να τονωθούν οι αγορές και να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν αναπτυξιακές-κεϊνσιανικές πολιτικές στα κράτη του Νότου. Οι δε ηγεσίες του Νότου πρέπει σε αυτό το χρονικό διάστημα να παίξουν «παιχνίδι κέντρου». Καθόλου θεαματικό, αλλά κερδίζεις πολύτιμο χρόνο.

 Σπύρος Λίτσας