Ποιες αλλαγές έρχονται στον Αγορανομικό Κώδικα

Aναγκαία κρίνεται, με γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η αναμόρφωση του Αγορανομικού Κώδικα για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις νέες μορφές δυσλειτουργίας και στρεβλώσεων στην αγορά που, πολλές φορές, κρατούν ψηλά τις τιμές. Η γνωμοδότηση αφορά σε αίτημα του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, καθώς η γενικότερη αναθεώρηση του Αγορανομικού Κώδικα - ο οποίος συντάχθηκε το 1946 κι έκτοτε συμπληρώνεται και βελτιώνεται με αγορανομικές διατάξεις - είναι μία από τις υποχρεώσεις της χώρας μας που συμπεριλαμβάνονται στα μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος που προβλέπει το μνημόνιο.

Στη γνωμοδότησή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού σημειώνει ότι ο Αγορανομικός Κώδικας δεν μπορεί

να αντιμετωπίσει τις παρατηρούμενες νέες μορφές δυσλειτουργίας και στρέβλωσης της αγοράς, ενώ ο μεγάλος ετήσιος αριθμός Αγορανομικών Διατάξεων (ΑΔ) που εκδίδονται από τη Διοίκηση (π.χ. το 2009 εκδόθηκαν 15, το 2010 εννέα και το 2011 πέντε), «πιθανόν να υποδεικνύουν την έλλειψη αποτελεσματικού και σταθερού κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας των εγχώριων κλαδικών αγορών και να λειτουργεί ως κίνητρο εκδήλωσης αντιανταγωνιστικών συμπεριφορών».

Σύμφωνα με τη σχετική γνωμοδότηση, οι διατάξεις που μπορούν να απαλειφθούν αφορούν στα εξής:

1. Τον καθορισμό σχέσεων παραγωγής, προμήθειας, διανομής και κατανάλωσης, δεδομένου ότι οι εν λόγω διατάξεις, εξαιτίας της ευρύτητας, ασάφειας και αοριστίας τους, αφενός μεν είναι αμφίβολης συνταγματικότητας αφετέρου δε ενέχουν σοβαρότερο κίνδυνο στρέβλωσης του ανταγωνισμού.

2. Την απαγόρευση μεταφοράς προϊόντων εγχώριων ή εξωτερικού από μία περιφέρεια στην άλλη και απαγόρευση/περιορισμό πώλησης και κατανάλωσης ειδών βιοτικών αναγκών, δεδομένου ότι οι εν λόγω διατάξεις έχουν ως αποτέλεσμα τη στεγανοποίηση της αγοράς και εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τη λειτουργία του ανταγωνισμού.

3. Την απαγόρευση των εξαγωγών δεδομένου ότι οι εν λόγω διατάξεις προκαλούν στεγανοποίηση μεταξύ των εθνικών αγορών και τεχνητή διαμόρφωση των συνθηκών προσφοράς και ζήτησης.

4. Την κατηγοριοποίηση των προϊόντων ως ελεγχόμενων ή μη σε όλη την Επικράτεια ή ανάλογα με τις περιφέρειες και τον περαιτέρω χαρακτηρισμό τους ως ελεγχόμενα για υπερβολικό κέρδος ή διατιμημένο (κυλικεία και χώρους ελεγχόμενης πρόσβασης, όπως πλοία, αεροδρόμια, νοσοκομεία, δικαστήρια, κ.λπ.), δεδομένου ότι τα εν λόγω μέτρα συνιστούν ιδιαίτερης σοβαρότητας άμεσο περιορισμό του ανταγωνισμού, ενώ οι επιδιωκόμενοι στόχοι μπορούν να εξυπηρετηθούν από λιγότερο περιοριστικά μέτρα που προβλέπονται στην ισχύουσα νομοθεσία.

5. Τον καθορισμό κατώτατης τιμής της - με οποιονδήποτε τρόπο - διάθεσης κάθε αγαθού που παράγεται εγχώρια ή εισάγεται, δεδομένου ότι τέτοιου είδους μέτρα συνιστούν σοβαρότατο περιορισμό του ανταγωνισμού και οδηγούν σε στεγανοποίηση της αγοράς.

6. Τον καθορισμό των κομίστρων μεταφοράς προσώπων ή πραγμάτων με οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο δεδομένο ότι αφενός μεν πληθώρα νομοθετημάτων ρυθμίζουν κατά τρόπο ειδικό τους επιμέρους τομείς μεταφορών προσώπων και πραγμάτων, αφετέρου δε η επικράτηση συνθηκών ανταγωνισμού στις μεταφορές θα συμβάλει στη βελτίωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και τελικών των λιανικών τιμών.

7. Τους μηχανισμούς εποπτείας τιμών όπως αυτοί έχουν αναλυθεί στην υπ' αριθμ. 21VII/2012 γνωμοδότηση της Επιτροπής.

Επίσης, προτείνεται να αντικατασταθούν από λεπτομερέστερες εξουσιοδοτικές διατάξεις, οι διατάξεις εκείνες που αφορούν:

8. Τον καθορισμό ανώτατης τιμής.

9. Τον καθορισμό ποσοστού κέρδους ή εκφρασμένου σε απόλυτες μονάδες κέρδους επί των πωλούμενων ειδών ή παρεχόμενων υπηρεσιών.

10. Να τροποποιηθούν και να εξειδικευθούν από λεπτομερέστερες εξουσιοδοτικές διατάξεις, οι διατάξεις εκείνες που αφορούν την οργάνωση και τη μεταφορά των προϊόντων, τον τόπο και τον τρόπο εμπορίας και πώλησης αντικειμένων βιοτικών αναγκών.

11. Να διατηρηθούν οι διατάξεις περί επίταξης δεδομένου του έκτακτου, επείγοντος και πρόσκαιρου χαρακτήρα τους κατά τις επιταγές του Συντάγματος.