Τρίτη 14 Αυγούστου 2012

Ερχονται ανατροπές και στα όρια ηλικίας

Στο... αισιόδοξο σενάριο που έχει συζητηθεί προβλέπεται η περικοπή για τις κύριες να ξεκινά από τα 1.400 ευρώ
Μέτρα-φωτιά που φέρνουν τα πάνω-κάτω σε συντάξεις, επιδόματα, εφάπαξ και όρια ηλικίας έχουν τεθεί επί τάπητος, με την τρόικα να πιέζει για δραστικές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό. Το «μαχαίρι» θα μπει σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, ενώ μεγάλες περικοπές έρχονται στα εφάπαξ, με «χαμένους»ακόμα και σε όσους είναι στην αναμονή για το βοήθημα.
Ερχονται ανατροπές και στα όρια ηλικίας
Η συζήτηση έχει φουντώσει και για το καυτό θέμα της αύξησης των ορίων ηλικίας, με τους δανειστές να ζητούν επίσπευση των παρεμβάσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως στο τραπέζι έχει πέσει ακόμα και η «παράταση» του ασφαλιστικού βίου κατά μία διετία, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα η... έξοδος να γίνεται στα 67 έτη!
Στα μέτρα που εξετάζονται είναι, μεταξύ άλλων, η επιβολή νέας εισφοράς στις συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ, η επιβολή αυστηρότερου πλαφόν στις υψηλές συντάξεις, η μείωση κατά 35%
της δεύτερης σύνταξης, η κατάργηση της 13ης και της 14ης επικουρικής σύνταξης και η ολοκλήρωση το 2013 (και όχι το 2015) των ανατροπών στα όρια ηλικίας. Oσον αφορά τα εφάπαξ, «πιλότο»αναμένεται να αποτελέσει η μείωση κατά 23% του βοηθήματος στο Ταμείο Πρόνοιας δημοσίων υπαλλήλων, ωστόσο οι περικοπές θα φτάνουν ή και θα ξεπερνούν το 30% σε ορισμένους φορείς.
Τέλος σαρωτικές θα είναι οι περικοπές στα κοινωνικά επιδόματα, όπου θα καθιερωθούν αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια. Από τις μέχρι τώρα πληροφορίες φαίνεται πως διασώζονται μόνο το επίδομα ανεργίας και το ΕΚΑΣ, ενώ για τα υπόλοιπα επιδόματα θα αλλάξουν οι όροι χορήγησής τους.
Συγκεκριμένα, δέκα είναι τα καυτά θέματα που έχουν τεθεί επί τάπητος στο Ασφαλιστικό:
  • Περαιτέρω αύξηση των ορίων ηλικίας κατά μία διετία, με αποτέλεσμα η σύνταξη να καταβάλλεται στα 67. Η πρόταση αυτή έχει τεθεί στο τραπέζι και εκτιμάται πως είναι το πιο σκληρό από τα μέτρα που συζητούνται.
Σε περίπτωση που υιοθετηθεί αυτό το μέτρο, το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα εκτοξευτεί στα 67 από τα 65 έτη. Αυτό θα συμπαρασύρει και τις μειωμένες συντάξεις, όπου το όριο θα αυξηθεί από τα 60 στα 62 έτη.
Αξίζει να σημειωθεί πως μία τέτοια ρύθμιση θα επηρεάσει το σύνολο των ασφαλισμένων ανεξαρτήτως Ταμείου. Χαμένοι θα είναι τόσο οι παλαιοί ασφαλισμένοι που δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα όσο και οι νέοι που μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά το 1993.
  • Επιβολή νέου πλαφόν στις υψηλές συντάξεις. Μεγάλοι χαμένοι από ένα τέτοιο μέτρο θα είναι οι συνταξιούχοι του δημόσιου αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΔΕΚΟ και τράπεζες), καθώς και οι ανεξάρτητα απασχολούμενοι (π.χ. γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι). Με βάση το επικρατέστερο σενάριο, το πλαφόν για όσους παίρνουν μόνο μία κύρια σύνταξη θα πέσει στα 2.300 με 2.400 ευρώ. Αυτήν τη στιγμή για τη συντριπτική πλειοψηφία των Ταμείων το σχετικό πλαφόν είναι 2.773 ευρώ (στο ΙΚΑ είναι χαμηλότερο).
Παράλληλα θα συνεχιστούν οι εντατικοί έλεγχοι μέσα από την ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων των δικαιούχων υψηλών συντάξεων. Στο στόχαστρο θα βρεθούν κυρίως όσοι λαμβάνουν παροχές από περισσότερους του ενός ομοειδείς φορείς (δύο κύριες συντάξεις π.χ. γιατροί του ΕΣΥ, από Δημόσιο και ΤΣΑΥ).
  • Περικοπή της δεύτερης σύνταξης για όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα από δύο Ταμεία κύριας ασφάλισης. Ενδεικτικό της έκτασης των παρεμβάσεων είναι πως έχει κατατεθεί πρόταση για περικοπή της δεύτερης σύνταξης κατά 35%.
Εναλλακτικά έχει υπάρξει πρόταση για μείωση του πλαφόν στα 2.700 ευρώ για όσους παίρνουν δύο συντάξεις. Σήμερα το πλαφόν για τους διπλοσυνταξιούχους ανέρχεται στα 3.680 ευρώ.
Το μέτρο αναμένεται να επηρεάσει κυρίως γιατρούς (με δύο συντάξεις από το ΤΣΑΥ και το Δημόσιο), μηχανικούς, πανεπιστημιακούς και γενικά ανεξάρτητα απασχολούμενους.
  • Καθιέρωση νέας εισφοράς στις συντάξεις που ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο ποσό. Τα δύο επικρατέστερα σενάρια προβλέπουν η εισφορά να επιβληθεί στις συντάξεις άνω των 1.000 ή εναλλακτικά των 1.400 ευρώ.
Σημειώνεται πως παράλληλα θα διατηρηθεί και μία σειρά εισφορών που θεσπίστηκαν τα τελευταία χρόνια (π.χ. η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, η έκτακτη εισφορά κ.ά.) στις συντάξεις άνω των 1.200 ευρώ. Μάλιστα με βάση τις μέχρι τώρα πληροφορίες η νέα εισφορά θα υπολογίζεται στο σύνολο του ποσού, με αποτέλεσμα να είναι μεγαλύτερες οι απώλειες για τους συνταξιούχους.
Στο... αισιόδοξο σενάριο που έχει συζητηθεί προβλέπεται η περικοπή να ξεκινά από τα 1.400 ευρώ. Ωστόσο υπάρχουν και πιο σκληρές εισηγήσεις, που προβλέπουν περικοπές σε συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ.
Με βάση τις πληροφορίες, αυτή η νέα ειδική εισφορά θα εφαρμόζεται στην κύρια σύνταξη και μπορεί να κυμαίνεται από 5% έως 15%. Αυτό σημαίνει πως οι μέσες συντάξεις θα δεχτούν ισχυρή μείωση (κάτι που είχε μέχρι σήμερα αποφευχθεί), ενώ οι υψηλές θα κατρακυλήσουν ακόμη περισσότερο.
Ετσι στο σενάριο επιβολής εισφοράς 6% για το ποσό άνω των 1.400 ευρώ, συνταξιούχος ΔΕΚΟ -58 ετών σήμερα- με κύρια σύνταξη που το αρχικό ποσό της ήταν 2.100 ευρώ θα λάβει μετά τις εισφορές και παρακρατήσεις τελικό ποσό 1.560 ευρώ. Το ποσό αυτό είναι προ φόρου και προ κράτησης για υγειονομική περίθαλψη 4,5%. Το τελικό καθαρό ποσό που θα λάβει ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα ανέρχεται περίπου στα 1.250 ευρώ.
Αντίστοιχη νέα εισφορά μελετάται και για τις επικουρικές συντάξεις και η οποία επίσης θα εφαρμοστεί στο σύνολο του ποσού. Σε αυτήν την περίπτωση είναι σαφές ότι θα επηρεαστούν όλες οι επικουρικές, ακόμη και οι ιδιαίτερα χαμηλές και τα κατώτατα όρια που μέχρι σήμερα δεν είχαν υποστεί μειώσεις.
  • Επίσπευση των αυξήσεων στα όρια ηλικίας και στα απαιτούμενα έτη ασφάλισης. Στόχος είναι τα μέτρα να τρέξουν από το 2013 και όχι από το 2015, με αποτέλεσμα η «έξοδος» να γίνεται με 40 έτη δουλειάς στα 60 (ή εναλλακτικά στα 65 έτη).
Σημειώνεται πως με την εφαρμογή του Ν. 3863/2010 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης βρίσκονται σε μια μεταβατική περίοδο αύξησής τους με ολοκλήρωση το 2015. Ετσι όσοι θεμελιώνουν σήμερα με 35ετία στον ιδιωτικό τομέα, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με συνολικά 11.100 ημέρες ασφάλισης (37 έτη) σε ηλικία 59 ετών.
Σε περίπτωση που τελικά το 2013 ολοκληρωθεί η αύξηση των ορίων ηλικίας χιλιάδες ασφαλισμένοι -που θεμελίωναν δικαίωμα την επόμενη διετία- θα εγκλωβιστούν. Μεγάλοι χαμένοι θα είναι όσοι θέλουν να αποχωρήσουν πριν από το 65 έτος, καθώς δυσκολεύουν σημαντικά οι προϋποθέσεις εξόδου.
Μία τέτοια ρύθμιση θα επηρεάσει κατά κύριο λόγο όσους θέλουν να θεμελιώσουν δικαίωμα με 35ετία. Συγκεκριμένα το όριο θα πάει στα 60 και θα απαιτούνται 40 έτη δουλειάς, ρύθμιση που θα ισχύσει ανεξαρτήτως Ταμείου για τους ασφαλισμένους το διάστημα 1983 έως και 1992.
Μάλιστα ειδικά για το ΙΚΑ η ανατροπή αυτή θα ισχύει και για όσους ασφαλίστηκαν πριν από το 1983, αλλά δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα.
Τυχόν επίσπευση των αλλαγών στην ηλικία συνταξιοδότησης θα επηρεάσει ακόμα τους ασφαλισμένους στα βαρέα, οι οποίοι θα δουν τα όρια συνταξιοδότησης να αυξάνονται έως και 3,5 έτη μέσα στο 2013. Σημειώνεται πως ειδικά για τα βαρέα στον τελευταίο νόμο είχε προβλεφθεί μεγαλύτερη μεταβατική περίοδο, με τις αλλαγές να ολοκληρώνονται έως το 2017.
Τέλος, σε περίπτωση που περάσει αυτή η ρύθμιση θα επηρεαστούν ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως για παράδειγμα οι γυναίκες που θεμελιώνουν δικαίωμα στο ΙΚΑ με 4.500 ή 10.000 ημέρες ασφάλισης. Σημειώνεται πως από την 1η Ιανουαρίου 2013 μπαίνει τέλος και στις ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη συνταξιοδότηση των μητέρων ανηλίκων.
Αγροτικές
Ψαλίδι 10% στις κύριες
Περικοπή των αγροτικών συντάξεων. Στο τραπέζι έχει τεθεί πρόταση για «ψαλίδισμα» της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ κατά 30 ευρώ (δηλαδή κατά 10%).
Σε περίπτωση που περάσει ένα τέτοιο μέτρο, χιλιάδες αγρότες θα δουν τη σύνταξή τους να μειώνεται, ενώ θα επηρεαστούν και οι ανασφάλιστοι υπερήλικες (που λαμβάνουν την εν λόγω σύνταξη με εισοδηματικά κριτήρια). Σημειώνεται πως μέχρι τώρα οι περικοπές στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν είχαν επηρεάσει τις συντάξεις των δικαιούχων του ΟΓΑ.
Το ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο των εν λόγω παροχών τις είχε αφήσει στο απυρόβλητο, με συνέπεια να έχουν παραμείνει στο ποσό των 360 ευρώ που είχαν φτάσει με την τελευταία αύξησή τους το 2010.
ΚΑΤ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
Τι σημαίνει τυχόν «επίσπευση» από το 2015 στο 2013 των αυξήσεων στα όρια ηλικίας ΙΚΑ - ΕΤΑΜ (Ασφαλισμένοι μέχρι 31/12/1992)
Κατηγορία
Ημέρες Ασφάλισης
Ετος Συμπλήρωσης
Για πλήρη σύνταξη
Για μειωμένη σύνταξη
Παρατηρήσεις
Ανδρες
4.5
Οποτεδήποτε
65
60
Σε όλες τις περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης απαιτούνται 100 Ημέρες Ασφάλισης την τελευταία 5ετία
10
Μέχρι την 31/12/2010
62
60
10
2011
63
60
10
2012
63,5
60
10
2013
65
60
10.5
Μέχρι την
31/12/2010
58
-
10.8
2011
58
-
11.1
2012
59
-
12
2013
60
-
Γυναίκες
4.5
Μέχρι την
31/12/2010
60
55
Σε όλες τις περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης απαιτούνται 100 Ημέρες Ασφάλισης την τελευταία 5ετία
4.5
2011
61
56
4.5
2012
62
57
4.5
2013
65
60
10
Μέχρι την
31/12/2010
57
55
10.4
2011
58
56
10.8
2012
58,5
56,5
12
2013
60
58
5.5
2013
65
60
Ανδρες ΒΑΕ
4.5
Οποτεδήποτε
60
-
Τα 4/5 των Ημερών Ασφάλισης (για την 35ετία 25 χρόνια) στα Β.Α.Ε. και 1.000 Ημέρες την τελευταία 13ετία
10.5
Μέχρι
31/12/2010
55
53
10.5
2011
55 και 9 μήνες
53 και 9 μήνες
10.5
2012
56 και 6 μήνες
54 και 6 μήνες
10.5
2013
60
58
Γυναίκες ΒΑΕ
4.5
Μέχρι την
31/12/2010
55
-
Τα 4/5 των Ημερών Ασφάλισης (για την 35ετία 25 χρόνια) στα Β.Α.Ε. και 1.000 Ημέρες την τελευταία 13ετία
4.5
2011
56
-
4.5
2012
57
-
4.5
2015
60
-
10.5
Μέχρι
31/12/2010
55
53
10.5
2011
55 και 9 μήνες
53 και 9 μήνες
10.5
2012
56 και 6 μήνες
54 και 6 μήνες
10.5
2013
60
58

Γενικές ρυθμίσεις για τα Ταμεία
Κατηγορία
Ημέρες
Ασφάλισης
Ετος
Συμπλήρωσης
Για πλήρη
σύνταξη
Ανδρες -
10.5
Μέχρι την 31/12/2010
58
γυναίκες
10.8
2011
58

11.1
2012
59

12
2013
60

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου