Περιμένοντας σωτήρια έκθεση από την τρόϊκα Τι θέλουν οι Ευρωπαίοι και το προσδοκά η Αθήνα. Οι περικοπές και ο κίνδυνος κοινωνικής έκρηξης

Σε αναμονή της πιο κρίσιμης έκθεσης της τρόϊκα για την προοπτική βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους βρίσκεται η κυβέρνηση, αλλά και ολόκληρη η ευρωπαϊκή ηγεσία από το Βερολίνο μέχρι τις Βρυξέλλες και το Παρίσι και από τη Ρώμη μέχρι τη Μαδρίτη, ενώ ιδιαίτερα ανήσυχος για το αποτέλεσμα εμφανίζεται και ο Αμερικανός πρόεδρος Μπ. Ομπάμα.

Από τα συμπεράσματα της έκθεσης που θα δημοσιοποιηθεί σε περίπου 20 μέρες, κρίνεται η εκταμίευση των 31 δισ. ευρώ της επόμενης δόσης - χωρίς την οποία η Ελλάδα χρεοκοπεί εντός του Φθινοπώρου - αλλά και το τι τελικά μπορεί να κερδίσει η Ελλάδα όσον αφορά στο αίτημα παράτασης του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής.

Η έκθεση, στην οποία παραπέμπουν με... ευλάβεια Βρυξέλλες, Βερολίνο και Παρίσι τα τελευταία

24ωρα, θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς των πολιτικών αποφάσεων που καλείται να λάβει η ηγεσία της Ευρωζώνης τον Οκτώβριο στη Σύνοδο Κορυφής σχετικά με την παροχή ή όχι μιας νέας «διευκόλυνσης» προς την Αθήνα, όπως επιδιώκει η ελληνική πλευρά.

Όπως σχολιάζουν έγκυροι οικονομολόγοι στην Αθήνα και στο εξωτερικό, πρακτικά ουδείς περιμένει να μάθει από την έκθεση εάν βγαίνει ή όχι το ελληνικό πρόγραμμα καθώς αποτελεί κοινό μυστικό πως οι καθυστερήσεις των τελευταίων μηνών, κυρίως όμως η πλήρης αστοχία όλων των προβλέψεων για το βάθος της ύφεσης, έχει «δυναμιτίσει» τις προοπτικές επιτυχίας του, όπως είναι αυτή τη στιγμή δομημένο.

Εκείνο που, τελικά, θα αποτυπώσει η έκθεση είναι το εύρος των παρεμβάσεων που απαιτούνται για να καταστεί βιώσιμο το χρέος.  Πολλοί εκτιμούν πως τα συμπεράσματα θα είναι σε μεγάλο βαθμό προϊόν και πολιτικών ζυμώσεων, ανάλογα με το τι είναι διατεθειμένη να δώσει αυτή τη στιγμή η κάθε πλευρά, δηλαδή το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η Γερμανία, που διαμηνύουν σε κάθε τόνο πως η Ελλάδα έχει πλέον «μια τελευταία ευκαιρία».

Πάντως όπως χαρακτηριστικά λέει πολιτικός αναλυτής, δύσκολα η ΕΕ - και κυρίως η Γερμανία - μπορεί να αρνηθεί να κάνει κάποιες παραχωρήσεις, εφόσον πάντα η Ελλάδα «περάσει» τα μέτρα των 13,5 δισ. ευρώ, που δεν αποκλείεται να αποδειχθούν τελικά περισσότερα, καθώς σε αντίθετη κατάσταση θα πυροδοτηθεί πολιτική, ίσως και κοινωνική κρίση στην Ελλάδα.

Προσδοκίες

Η Αθήνα ευελπιστεί πως η τρόικα θα αναγνωρίσει τις μεγάλες προσπάθειες που γίνονται για τη δημοσιονομική εξυγίανση, με την εφαρμογή ενός ιδιαίτερα σκληρού «πακέτου» περικοπών που αθροίζει περίπου στο 6% - 7% του ελληνικού ΑΕΠ, αλλά και στις μεταρρυθμίσεις, ώστε να έχει ένα ισχυρό επιχείρημα όταν ο πρωθυπουργός προσέλθει στη Σύνοδο Κορυφής στα μέσα Οκτωβρίου για να ζητήσει και επισήμως παράταση.

Με δεδομένη την δύσκολη οικονομική συγκυρία σε όλη την Ευρώπη, το ερώτημα προκύπτει από μόνο του. Τι τελικά μπορεί να προσδοκά η Ελλάδα; Ο Α. Σαμαράς τα τελευταία 24ωρα προσπαθεί να περάσει το μήνυμα πως η Ελλάδα δεν ζητά περισσότερα χρήματα, αλλά θέλει μια «ανάσα» για να ανακάμψει.

Το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες ξεκαθαρίζουν πως πρόσθετη χρηματοδότηση δεν μπορεί να υπάρξει προς την Αθήνα, την ώρα που αναλύσεις και διαρροές προσδιορίζουν περίπου στα 20 - 30 δισ. το χρηματοδοτικό κενό που προκύπτει για την Ελλάδα ώστε, κυρίως, να καλυφθεί η παράταση δύο ετών.

Κάπου στη μέση οι δύο πλευρές καλούνται να «δημιουργήσουν» ένα μοντέλο που θα μπορεί να διαχειριστεί πολιτικά η Ευρωζώνη αλλά που θα προσφέρει διέξοδο και στην Ελλάδα, με την απειλή εξόδου της χώρας από το ευρώ, να καραδοκεί, αν και οι περισσότεροι σοβαροί οικονομολόγοι θεωρούν πως επί της παρούσης τουλάχιστον δύσκολα θα αναληφθεί ένα τέτοιο ρίσκο από την Ε.Ε. 

Επιμήκυνση σε... δόσεις

Το οικονομικό επιτελείο στην Αθήνα αναζητά «δεξαμενές» από τις οποίες μπορεί να προκύψει ένα νέο «πακέτο» από την Ελλάδα, χωρίς να απαιτηθεί πρόσθετη χρηματοδότηση, τουλάχιστον για ένα διάστημα, ώστε να καμφθούν οι πολιτικές αντιδράσεις στην Ε.Ε. για παροχή «ζεστού χρήματος»:

Ζωντανό είναι πάντα και το σενάριο η όποια χρονική παράταση στην Ελλάδα να δοθεί σε... δόσεις. Δηλαδή να υπάρξει κάποια διευθέτηση για ένα χρόνο και εφόσον στη συνέχεια αποδειχθεί πως η χώρα τηρεί τις δεσμεύσεις της και επαναξιολογηθούν οι πολιτικοί συσχετισμοί στην Ευρωζώνη να εξεταστεί ένας ακόμη χρόνος ή άλλα μέτρα.

Κάτι τέτοιο συνάδει άλλωστε και με την εμπειρία των τελευταίων δυόμισι ετών. Κάθε φορά που έπρεπε να ληφθεί μια απόφαση για την Ελλάδα, είτε για το πρώτο είτε για το δεύτερο πακέτο στήριξης, υπό την απειλή της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ, οι λύσεις δεν ήταν αμελητέες αλλά πάντα όχι όσο γενναίες έπρεπε. Πρακτικά σε όλες τις περιπτώσεις η πολιτική των Ευρωπαίων για την Ελλάδα συνοψίστηκε στο εξής: Αγοράζουμε χρόνο και περιμένουμε.