Αντίσταση του Νότου στο Βερολίνο, τώρα!

Μπορεί ο υπόλοιπος κόσμος να ασχολείται με τα δικά του, αλλά οι ειδήσεις που καθημερινά βγαίνουν από την ευρωζώνη είναι σταθερά άσχημες.

Κάθε μέρα, μαθαίνουμε τη μια ότι η Moody’s σκέφτεται να υποβαθμίσει την αξιολόγηση της Γερμανίας, την άλλη ότι κινδυνεύει η Ιταλία στις αγορές ομολόγων, ότι τα 10ετή ισπανικά ομόλογα εκτοξεύονται στα ύψη, και ότι ολόκληρη η ευρωζώνη πάσχει από ανυπέρβλητη ύφεση. Πέραν αυτών, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια όλο προσπαθούν να συνέλθουν από τις καθημερινές φήμες για την αναγκαιότητα μιας πλήρους διάσωσης της Ισπανίας.

Κάθε μέρα, υπάρχει και μια νέα άσχημη είδηση.

Το μόνο καλό είναι  ότι επιτέλους οι Ευρωπαίοι αναγκάζονται να κάνουν κάτι για να αντιμετωπίσουν

δεκαετίες ολόκληρες ανέντιμων πολιτικών.

Από την εποχή του 1970, όλες οι κυβερνήσεις, ανεξαιρέτως, ξόδευαν, δανείζονταν και στη συνέχεια χρησιμοποιούσαν τον πληθωρισμό για να ξεφύγουν από τα υπέρογκα χρέη τους.

Αργότερα συνέρχονταν, αρχίζοντας και πάλι απ την αρχή. Και δεν αποτελεί σύμπτωση, πως αυτός ο φαύλος κύκλος συνέβαινε κυρίως σε χώρες με αδύναμες δημοκρατίες.

Η Ισπανία βγήκε από την δικτατορία, μόνο όταν πέθανε ο Φράνκο το 1975. Η Ελλάδα είχε χούντα από το 1967 ως το 1974, ενώ η Ιταλία άλλαξε περισσότερες από 60 κυβερνήσεις από το 1945.

Όλοι οι αρχηγοί αυτών των χωρών, προσπάθησαν να εξαγοράσουν τους ψηφοφόρους με υψηλές συντάξεις, θέσεις στο δημόσιο και άλλα τέτοια δωράκια. Οι δε τράπεζες, ευρωπαϊκές και μη, τους διευκόλυναν σ’ αυτό.

Τώρα όλα άλλαξαν. Αν και κανένας δεν το είχε καταλάβει τότε, το να ενταχθεί μια χώρα στο ευρώ ήταν σαν να υιοθετούσε τον κανόνα του χρυσού. Οι κυβερνήσεις δεν θα μπορούσαν πλέον να ξεφύγουν μέσω του πληθωρισμού, ούτε να μεταβιβάσουν στην επόμενη γενιά τον σημερινό λογαριασμό (όπως ακόμη μπορούν και κάνουν η Βρετανία και η Αμερική).

Από την αρχή, ο χαρακτηρισμός της κρίσης στην ευρωζώνη ως νομισματικής, ήταν λάθος. Πρόκειται για πολιτική κρίση, που προκάλεσε ο εθισμός στον δανεισμό, άρα χρειάζεται μια πολιτική λύση. Τώρα, οι ψηφοφόροι έμαθαν επιτέλους την αλήθεια. Ότι είναι σε πτώχευση. Και άσχετα με το ποιες αποφάσεις θα πάρει στο μέλλον η ΕΕ, η μελλοντική ανάκαμψη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο οι απλοί πολίτες αντιλαμβάνονται αυτήν την σκληρή πραγματικότητα.

Για παράδειγμα, είναι αμφίβολο αν οι Έλληνες κατανοούν την κατάστασή τους. Σχεδόν το 1/3 απ αυτούς ψήφισαν τον περασμένο μήνα ένα κόμμα που υπόσχεται (για μιαν ακόμη φορά) να προσλάβει 100.000 δημοσίους υπαλλήλους, χωρίς να λέει από πού θα πληρώνονται. Παράλληλα, η ελληνική ψευδαίσθηση συμπληρώνεται και με εθνικιστικές φωνές και παραληρήματα εναντίον των απολυταρχικών Γερμανών. Για αυτό και όποιος είναι να δανείσει την Ελλάδα, είτε είναι η Γερμανία, είτε η Κίνα, θα χρειαστεί απτές αποδείξεις ειλικρινούς αλλαγής συμπεριφοράς των Ελλήνων.

Στο παρελθόν, και οι Ισπανοί πολιτικοί έριχναν το φταίξιμο εδώ και εκεί. Ο πρώην σοσιαλιστής πρωθυπουργός José Zapatero αρέσκονταν στις θεωρίες συνομωσίας για τις αγορές ομολόγων. Αν και ο συντηρητικός διάδοχός του Mariano Rajoy εξελέγη με μεγάλη διαφορά, υποσχόμενος να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές, εν τούτοις δεν είναι ξεκάθαρο αν διαθέτει την πολιτική θέληση ή την υποστήριξη για να το κάνει. Οι πρόσφατες διαδηλώσεις στη Μαδρίτη είχαν επεισόδια και λαστιχένιες σφαίρες.

Στην Ιταλία, ο Mario Monti δείχνει αποφασισμένος να πει στους πολίτες την αλήθεια. Στις πρώτες  έξι εβδομάδες της πρωθυπουργίας του, το φθινόπωρο του 2011, προχώρησε σε περισσότερες μεταρρυθμίσεις από όσες είχε να δει η χώρα επί μια δεκαετία. Έκτοτε όμως τα πράγματα δυσκόλεψαν. Αυτή τη τελευταία εβδομάδα, ο Ιταλός πρωθυπουργός έθεσε την πτωχευμένη Σικελία σε σχεδόν υποχρεωτική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Αυτή η γενική πολιτική αναστάτωση γίνεται μετά, και όχι πριν, μια σειρά από διασώσεις (μεγάλες και μικρές). Οι τρεις αυτές χώρες, μαζί με τις τράπεζές τους, χρηματοδοτούνται από την Γερμανία, που παραμένει η μόνη υγιής οικονομικά χώρα στην ευρωζώνη. Τώρα θα χρειαστούν και περαιτέρω βοήθεια, αλλά για να γίνει αυτό, θα πρέπει επιτέλους και οι Γερμανοί πολιτικοί να πουν την αλήθεια στους δικούς τους ψηφοφόρους.

Και ποια είναι αυτή η αλήθεια; Ότι κανένα κράτος δεν κέρδισε από το ευρώ, περισσότερα απ’ ότι η ίδια η Γερμανία. Και ότι κανένα κράτος δεν βγήκε κερδισμένο από την παρούσα κρίση όσο η Γερμανία, που κράτησε τα κόστη δανεισμού της χαμηλά. Και τέλος, ότι οι γερμανικές τράπεζες κρατούν στα χέρια τους το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού χρέους.

Συνεπώς, δεν είναι η μεγαλοψυχία που οδηγεί τους Γερμανούς στην διάσωση των εταίρων τους, όπως νομίζουν πολλοί Γερμανοί, αλλά τα γερμανικά ιδιοτελή συμφέροντα. Το γνωρίζουν αυτό οι απλοί πολίτες; Από την άλλη, γνωρίζουν οι πολίτες του ευρωπαϊκού Νότου τις ελάχιστες εναλλακτικές λύσεις που έχουν;

Παραδοσιακά, ο Αύγουστος είναι ο μήνας των οικονομικών κρίσεων. Σε λίγο θα δούμε αν αυτό θα επιβεβαιωθεί και πάλι.