ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ Το 90% των Ελλήνων δεν γνωρίζει πώς αλιεύθηκε το ψάρι που καταναλώνει

Εννέα στους δέκα Έλληνες δεν γνωρίζουν πώς αλιεύθηκε το ψάρι που καταναλώνουν και κατά συνέπεια την κατάσταση των αποθεμάτων, όπως προκύπτει από νέα έρευνα της Greenpeace, αποτελώντας βασικό παράγοντα που αναγκάζει το μέσο Έλληνα να περιορίσει τη διατροφή του σε 3-4 είδη ψαριών, τα οποία βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Ο παράγοντας αυτός είναι η σχεδόν μονοπωλιακή και καταστροφική δραστηριότητα της μέσης αλιείας (μηχανότρατα, γρι γρι).

Όπως αναφέρει η ΜΚΟ «για να εξασφαλίσουμε ελληνικές θάλασσες γεμάτες ζωή, χρειαζόμαστε τώρα θαλάσσια καταφύγια που θα δώσουν στους καταναλωτές πρόσβαση σε ελληνικά ψάρια, αλιευμένα με βιώσιμο τρόπο από παράκτιους ψαράδες. Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας:

1 Το κόστος του ελληνικού φρέσκου ψαριού είναι αποτρεπτικά υψηλό: Αν και το φρέσκο ψάρι αποτελεί σημαντικό στοιχείο της διατροφής μας, ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών αγοράζει ψάρι από σπάνια έως και ποτέ. Το 63,3% αποδίδει αυτήν την καταναλωτική συνήθεια στις αυξημένες τιμές των αλιευμάτων.

2 Τα ψάρια υδατοκαλλιέργειας προτιμώνται λόγω χαμηλότερου κόστους: Οι αυξημένες τιμές, που οφείλονται και στη μείωση των αποθεμάτων των ψαριών, ωθούν το 33% των καταναλωτών στα ψάρια υδατοκαλλιέργειας. Σε αυτό το πρότυπο συμβάλλει και το γεγονός ότι τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα των υδατοκαλλιεργειών που συνδέονται και με την υπεραλίευση δεν είναι ευρέως γνωστά.

3 Οι παράκτιοι αλιείς, αν και είναι περισσότεροι, καταλαμβάνουν ελάχιστο μερίδιο της αγοράς: Το 76,3% του κόσμου προμηθεύεται ψάρια από συνοικιακά ιχθυοπωλεία, λαϊκές αγορές ή σούπερ μάρκετ, όπου τα ψάρια προέρχονται κυρίως από μηχανότρατες, γρι γρι και υδατοκαλλιέργειες και είναι περιορισμένα σε είδη. Αντιθέτως, μόλις το 16,6% αγοράζει ψάρια αλιευμένα με επιλεκτικό τρόπο από μικρούς παράκτιους ψαράδες και κατ' επέκταση έχει πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία ψαριών.

4 Οι καταναλωτές έχουν εξαιρετικά περιορισμένες επιλογές στην αγορά ψαριού: Η πλειονότητα των καταναλωτών περιορίζεται στην κατανάλωση μόλις 3-4 ειδών (όπως τσιπούρα, γαύρος, σαρδέλα και μπακαλιάρος), που προέρχονται από υδατοκαλλιέργειες, γρι-γρι και μηχανότρατες.

5 Οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν ή δεν έχουν πρόσβαση στα μη δημοφιλή ψάρια: Δυστυχώς, το 41,9% των καταναλωτών δεν γνωρίζει καν τα μη δημοφιλή ψάρια, τα οποία αλιεύονται με βιώσιμο τρόπο από τους μικρούς παράκτιους ψαράδες, ενώ οι υπόλοιποι που τα γνωρίζουν (58,1%), δυσκολεύονται να τα βρουν στην αγορά, γεγονός που επαληθεύει το μονοπώλιο των καταστροφικών

πρακτικών αλιείας.

«Μόλις το 5% του αλιευτικού στόλου της χώρας (700 μηχανότρατες και γρι γρι) μοιράζεται τα κέρδη από το 58% της ελληνικής αλιευτικής παραγωγής καταστρέφοντας ταυτόχρονα τις ελληνικές θάλασσες. Αντιθέτως, το υπόλοιπο 95% (17.000 σκάφη μικρών παράκτιων ψαράδων) αναγκάζεται να περιοριστεί σε πενιχρά έσοδα από το υπόλοιπο 42% της παραγωγής αδυνατώντας να διοχετεύσει τα ψάρια του στις κεντρικές αγορές. Τα θαλάσσια καταφύγια θα σταματήσουν μία αδικία δεκαετιών, δίνοντας ζωή στις ελληνικές θάλασσες», τονίζει η Άντζελα Λάζου, υπεύθυνη της εκστρατείας για το θαλάσσιο περιβάλλον, στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

H ισπανική αλιευτική αρμάδα

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ισπανία είναι η μεγαλύτερη αλιευτική δύναμη στην Ευρώπη. Αποτελεί το ένα τέταρτο του στόλου της Ε.Ε. σε χωρητικότητα, το 15% του αλιεύματος της Ε.Ε. και τη μεγαλύτερη παγκόσμια εμβέλεια στόλου. Τα 12 μεγαλύτερα ισπανικά σκάφη μπορούν να πιάσουν περισσότερα ψάρια από ολόκληρο τον σουηδικό στόλο. Η αλιευτική της βιομηχανία παίρνει σχεδόν το 50% των επιδοτήσεων της Ε.Ε. για την αλιεία (τέσσερις φορές περισσότερο από την Ιταλία και πέντε φορές περισσότερο από τη Γαλλία). Η ισπανική κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει αυτά τα κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη καταστροφικών αλιευτικών μεθόδων, όπως το ψάρεμα με μηχανότρατες βυθού, και έχει χρηματοδοτήσει την κατασκευή σκαφών, των οποίων οι ιδιοκτήτες είναι γνωστό ότι ψαρεύουν παράνομα.